In die periode hebben we een aantal belangrijke lessen geleerd. Landen en bedrijven hebben geprobeerd om hun toeleveringsketens te diversifiëren en om een deel van de productie weer dichter bij huis te brengen, zodat iedereen datgene heeft wat zij nodig hebben om economisch te floreren.
Het nieuwe pad van globalisering
Realistisch gezien is het niet waarschijnlijk dat de VS weer zal uitgroeien tot een industriële grootmacht. Dat vermogen hebben we lang geleden al opgegeven. Maar ik denk wel dat de VS meer zelfvoorzienend zal worden, vooral op het gebied van essentiële producten, zoals computerchips, medische benodigdheden en geneesmiddelen.
De acties van de huidige Amerikaanse regering versterken die boodschap en brengen ons op een hobbelig pad waar veel beleggers niet blij mee zijn. Maar het doel is duidelijk: De VS wil de wereldhandel een nieuwe weg laten inslaan, niet beëindigen. U zou het kunnen zien als “Globalisering 2.0” - een meer robuuste, diverse en veelzijdige vorm van globalisering.
Amerikaanse bedrijven zien het belang in van uitbreiding van hun activiteiten in eigen land. Deze trend wordt onderstreept door de recente toezegging van Apple om de komende vier jaar 500 miljard dollar te uit te trekken voor nieuwe productiefaciliteiten in de VS. Veel fabrikanten wereldwijd volgen hetzelfde draaiboek. Computerchipfabrikant Taiwan Semiconductor loopt voorop in deze ontwikkeling en is nu bezig met de bouw van nieuwe fabrieken in Arizona (VS), Duitsland en Japan. Bij het Nederlandse ASML, producent van halfgeleiderapparatuur, werkt ruim de helft van de 44.000 medewerkers buiten Nederland. Het bedrijf heeft 60 kantoren in Europa, de VS en Azië.
Beleggingsmogelijkheden op lange termijn
In deze context ben ik nog steeds optimistisch over de beleggingsmogelijkheden die deze verschuivingen ongetwijfeld zullen bieden. Ik ben nu 37 jaar actief in deze branche en ik heb zeker zo'n twintig marktschokken meegemaakt. Als we er achteraf op terugkijken, blijkt dat bijna al die moeilijke periodes aantrekkelijke instapmomenten waren voor beleggers die geduld hadden en gefocust bleven op resultaten op de lange termijn.
Globalisering loopt niet ten einde. Ze past zich aan de nieuwe omstandigheden aan. Het zal zeker geen gemakkelijke opgave zijn, maar er moeten handelsgesprekken worden gevoerd. Er moeten deals worden gesloten. En we moeten de toeleveringsketens weer op orde brengen.
De weg die voor ons ligt is misschien hobbelig en het kan zijn dat de financiële markten elke keer als er nieuws is, weer in rep en roer zijn. Het kan een paar jaar duren voordat we de bestemming hebben bereikt. Maar de hamvraag is: Komen we er beter uit?
Zolang als het doel Globalisering 2.0 is en niet isolationisme, denk ik van wel.